तबल्याची घराणी : भाग ३

बनारस घराणे : लखनौ घराण्याचे उ.मोदु खान यांचे शिष्य पं.राम सहाय (१८३० -१८८६) हे या घराण्याचे प्रवर्तक. या घराण्यावर पखवाज वादन शैलीचा प्रभाव आढळतो. "दुर्गा परण , काली परण , रासलीला परण, कृष्ण परण" अश्या काही खास रचनाचे वादन या घराण्यात केले जाते.

वेगवान तबला वादनाला प्राधान्य तसेच हाताच्या संपूर्ण पंजाचा वापर करून धिरधीर किट हे बोल वाजवले जातात.  "धिग ,धिना , धीट , तिट , घेघेनक , केकेनक, नगनग,कत तिरकट,कत्ता कत्ता, गदिगन, धिरधीर किटतक, तुना किटतक " हे बोल प्रामुख्याने वाजवले जातात. 

पंजाब घराणे : पं.लाला भवानीप्रसाद पखावजी हे या घराण्याचे आद्य प्रवर्तक. दिल्ली घराण्याचे उ. सिद्धार खान आणि पंजाब घराण्याचे पंडित भवानीप्रसाद हे समकालीन. पंजाब मध्ये टुककड नावाचे वाद्य प्रसिद्ध होते जे तबल्यासारखेच दोन भागात विभागले होते. पं. भवानी प्रसाद यांनी या वादयावर नवीन बाजाची निर्मिती केली आणि तबल्यात रूपांतर केले. या घराण्याच्या वादन शैली मध्ये अतिशय वेगात तबला वाजवला जात असल्यामुळे आकर्षक आणि श्रोत्यांना प्रभावित करणारा बाज निर्माण होतो. आपल्या सर्वांना परिचित असे उ. अल्लारखा आणि त्यांचे पुत्र उ. झाकीर हुसैन हे पंजाब घराण्याचे होत.

(टीप: कृपया आपल्याकडे काही माहिती असल्यास अथवा काही बदल सुचवायचे असल्यास कमेन्ट मध्ये नमूद करा.)

संदर्भ आणि सौजन्य  : १. ताल निनाद (श्री विजय किरपेकर) २. शास्त्रीय तबला गाइड (गोपाळ सखाराम आणि कंपनी मुंबई)